Operacja zaćmy to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów okulistycznych na świecie. Dzięki zaawansowanym technikom medycznym procedura ta jest obecnie szybka, bezbolesna i niezwykle skuteczna. W większości przypadków pacjenci odzyskują dobrą ostrość widzenia w ciągu kilku dni po zabiegu. Aby jednak wszystko przebiegło bezpiecznie i bez komplikacji, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie. Co należy zrobić przed operacją zaćmy, czego można się spodziewać oraz jak zadbać o siebie przed i po zabiegu?
Na czym polega operacja zaćmy?
Zaćma (katarakta) to schorzenie polegające na zmętnieniu naturalnej soczewki oka, co prowadzi do stopniowego pogorszenia widzenia. Operacja zaćmy polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową (IOL). Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, najczęściej w trybie ambulatoryjnym, co oznacza, że pacjent wraca do domu tego samego dnia.
Współczesna metoda operacji zaćmy to fakoemulsyfikacja, podczas której chirurg wykonuje mikroskopijne nacięcie (około 2–3 mm), przez które wprowadza ultradźwiękową sondę. Urządzenie to rozbija zmętniałą soczewkę na drobne fragmenty, które następnie są odsysane. W powstałą przestrzeń wprowadzana jest złożona sztuczna soczewka, która po rozłożeniu się przyjmuje odpowiednią pozycję. Cały zabieg trwa zazwyczaj 15–30 minut.
Przygotowanie do operacji krok po kroku
1. Wizyta kwalifikacyjna
Kluczowym etapem przygotowania do operacji zaćmy jest wizyta kwalifikacyjna. Podczas konsultacji lekarz przeprowadza szereg specjalistycznych badań, w tym:
- pomiar parametrów oka (biometria)
- ocenę gęstości zmętnienia soczewki
- badanie dna oka
- pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
- keratometrię (pomiar krzywizny rogówki)
Te badania są niezbędne do precyzyjnego dobrania mocy sztucznej soczewki, która zostanie wszczepiona podczas zabiegu. To właśnie od dokładności tych pomiarów w dużej mierze zależy jakość widzenia po operacji.
Podczas wizyty kwalifikacyjnej należy koniecznie:
- przekazać lekarzowi pełną informację o wszystkich przyjmowanych lekach (szczególnie o lekach przeciwzakrzepowych)
- poinformować o chorobach przewlekłych (cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca, zaburzenia krzepnięcia krwi)
- omówić wcześniejsze operacje okulistyczne
- wyjaśnić wszelkie wątpliwości i zadać nurtujące pytania
2. Zalecenia przed zabiegiem
Na 7–14 dni przed planowaną operacją:
- wykonaj zalecone badania laboratoryjne (morfologia, poziom cukru, czas krzepnięcia)
- skonsultuj z lekarzem prowadzącym stosowanie leków przeciwzakrzepowych
- rozpocznij stosowanie przepisanych kropli do oczu (często są to krople antybiotykowe)
Na 2–3 dni przed zabiegiem:
- unikaj alkoholu i tytoniu
- zrezygnuj z makijażu oczu
- zgłoś lekarzowi wszelkie infekcje lub objawy przeziębienia
W dniu zabiegu:
- przyjmij stale stosowane leki (po wcześniejszej konsultacji z lekarzem)
- zadbaj o transport – po zabiegu nie wolno prowadzić samochodu
- ubierz się w wygodny, najlepiej rozpinany strój (unikaj swetrów i bluzek zakładanych przez głowę)
Co zabrać ze sobą do kliniki?
Przygotowując się do wizyty w klinice, należy zabrać:
- dowód osobisty i kartę ubezpieczenia zdrowotnego
- pełną dokumentację medyczną, zwłaszcza wyniki badań okulistycznych
- listę przyjmowanych leków wraz z dawkowaniem
- okulary przeciwsłoneczne (przydadzą się po zabiegu)
- telefon komórkowy do kontaktu z bliskimi
- butelkę wody
Jak wygląda dzień zabiegu?
Procedura w dniu zabiegu obejmuje:
- Rejestrację i przygotowanie dokumentacji
- Przygotowanie oka do operacji (rozszerzenie źrenicy, znieczulenie miejscowe)
- Sam zabieg (trwa zwykle 15–30 minut)
- Krótki pobyt w sali pooperacyjnej
- Instruktaż dotyczący postępowania po zabiegu
- Wypisanie do domu z receptą na krople i zaleceniami
Cały proces od przybycia do kliniki do wyjścia zajmuje zwykle 2–4 godziny.
Co po operacji?
Po zabiegu niezwykle ważne jest przestrzeganie kilku zasad:
- stosuj przepisane krople dokładnie według harmonogramu
- unikaj schylania się, podnoszenia ciężkich przedmiotów i intensywnego wysiłku fizycznego przez 2–4 tygodnie
- nie pocieraj i nie dotykaj operowanego oka
- śpij na plecach lub na boku nieoperowanego oka
- używaj okularów przeciwsłonecznych na zewnątrz
- unikaj pływania i kąpieli w wannie przez co najmniej 2 tygodnie
- zgłaszaj lekarzowi niepokojące objawy (silny ból, nagłe pogorszenie widzenia, zaczerwienienie)
Większość pacjentów zauważa znaczącą poprawę widzenia już w ciągu pierwszych 24–48 godzin po zabiegu. Jednak stabilizacja wzroku następuje zazwyczaj po 3–4 tygodniach od operacji. W tym okresie mogą występować chwilowe wahania jakości widzenia, które są normalnym objawem procesu gojenia i adaptacji oka do nowej soczewki.
Operacja zaćmy to bezpieczna i wysoce skuteczna procedura, która przywraca komfort widzenia tysiącom pacjentów każdego roku. Kluczem do sukcesu jest staranne przygotowanie i ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza zarówno przed, jak i po zabiegu.
Jeśli zauważasz u siebie objawy zaćmy – zamazane widzenie, problemy z czytaniem, wrażliwość na światło czy podwójne widzenie – nie zwlekaj z wizytą u okulisty. Wczesna diagnoza pozwala na zaplanowanie zabiegu w optymalnym momencie i szybki powrót do pełnej sprawności wzrokowej.
